Rozszerzenie uprawnień farmaceutów do wykonywania szczepień

Korzyści dla pacjentów – łatwiejszy dostęp do szczepień u farmaceutów

Nowelizacja przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 14 lutego 2025 roku wprowadza szereg udogodnień dla pacjentów. Kluczowe zmiany to:

• Możliwość zaszczepienia się w aptece podczas jednej wizyty – pacjenci mogą otrzymać receptę na refundowaną szczepionkę i od razu ją podać w placówce, eliminując konieczność wizyty u lekarza.
• Darmowe szczepienia dla wybranych grup – dzieci (6 miesięcy – 18 lat), seniorzy (65+), kobiety w ciąży i połogu mogą otrzymać bezpłatne szczepienia przeciw grypie. Dorośli w wieku 18–64 lat mają prawo do 50% refundacji. (Warto zaznaczyć, że kobiety w ciąży w aptece nie otrzymają refundowanej recepty, gdyż farmaceuci nie mogą wystawić recepty z symbolem “C”, czyli dla ciąży. Natomiast osoby powyżej 65. roku życia otrzymają receptę na bezpłatną szczepionkę po weryfikacji numeru PESEL.)
• Szybsza ścieżka szczepienia dla dorosłych – nie trzeba już wcześniej odwiedzać lekarza po receptę. Wystarczy udać się do apteki, która prowadzi szczepienia.
• Szerszy zakres szczepionek – farmaceuci mogą wystawiać recepty na większą liczbę zalecanych szczepionek, zwiększając dostępność profilaktyki zdrowotnej.

Korzyści dla systemu opieki zdrowotnej

Rozszerzenie uprawnień farmaceutów ma również istotne znaczenie dla całego systemu ochrony zdrowia. Oczekiwane efekty to odciążenie lekarzy. Farmaceuci przejmują część obowiązków związanych z wystawianiem recept na szczepionki, co pozwala lekarzom skupić się na innych pacjentach. Zwiększenie poziomu wyszczepialności – większa dostępność szczepień w aptekach może skutecznie zwiększyć liczbę osób chronionych przed grypą, COVID-19 i pneumokokami.

Wyzwania dla farmaceutów i aptek

Nowe przepisy niosą jednak ze sobą także pewne wyzwania, szczególnie dla farmaceutów i właścicieli aptek. Wśród najważniejszych problemów znajdują się:

• Ryzyko finansowe – apteki muszą kupować szczepionki na własny rachunek, a niewykorzystane preparaty generują straty.
• Niska marża i dodatkowe koszty – przechowywanie szczepionek wymaga specjalnych lodówek i systemów monitorowania temperatury, co generuje dodatkowe wydatki.
• Konieczność szkoleń – nie każdy farmaceuta ma uprawnienia do wykonywania szczepień. Szkolenia są kosztowne i wymagają czasu.
• Organizacja punktów szczepień – apteki muszą spełniać szereg wymogów, takich jak przeszkolenie personelu, zakup sprzętu i zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania szczepionek.
• Skomplikowane procedury rozliczeniowe – system NFZ do refundacji szczepień nadal wymaga dopracowania, co utrudnia farmaceutom skuteczne rozliczanie usług.

Ograniczenia w wystawianiu recept przez farmaceutów

Mimo nowych uprawnień, farmaceuci nie mogą wystawiać recept w niektórych przypadkach. Najważniejsze ograniczenia to brak możliwości wystawienia recepty dla kobiet w ciąży – farmaceuci nie mogą wystawiać recept z oznaczeniem "C", które dotyczą ciąży. Ograniczenia obejmują też szczepionek wymagających dokumentacji chorób współistniejących – jeśli refundacja zależy od dodatkowych schorzeń pacjenta, farmaceuta nie może wystawić recepty, ponieważ nie ma dostępu do dokumentacji medycznej. Co więcej, recepta musi być zrealizowana w tej samej aptece – pacjent nie może odebrać szczepionki w innym punkcie niż ten, w którym wystawiono receptę.

Czy nowe przepisy to krok w dobrą stronę zawodu farmaceuty?

Zmiany w uprawnieniach farmaceutów do wykonywania szczepień mają wiele zalet – zwiększają dostępność szczepień, usprawniają proces ich podawania i odciążają lekarzy. Dla pacjentów oznacza to większą wygodę, a dla systemu ochrony zdrowia – skuteczniejszą profilaktykę. Jednakże nowe regulacje nakładają na apteki dodatkowe obowiązki finansowe i organizacyjne, które mogą stanowić barierę w ich powszechnym wdrażaniu.

Czy nowe rozwiązania spełnią oczekiwania pacjentów i farmaceutów? Czas pokaże, jednak jedno jest pewne – farmaceuci odgrywają coraz ważniejszą rolę w systemie ochrony zdrowia, a ich rosnące kompetencje mogą przyczynić się do poprawy dostępności usług medycznych w Polsce. Jeżeli ktoś szuka pracy w tym zawodzie może przejrzeć oferty na portalu Hippojobs.pl.