Urlop tacierzyński i ojcowski w przypadku lekarzy
W Polsce coraz większą wagę przywiązuje się do równouprawnienia w podziale obowiązków rodzicielskich. Lekarze, jako grupa zawodowa szczególnie obciążona wymagającymi grafikami i wysokim poziomem odpowiedzialności, mogą odnieść wiele korzyści z urlopów tacierzyńskiego i ojcowskiego. Jakie zatem prawa przysługują ojcom-lekarzom, jak z nich skorzystać i dlaczego warto?
Czym jest urlop tacierzyński i kto może z niego skorzystać?
Urlop tacierzyński to część urlopu macierzyńskiego, który ojciec dziecka może przejąć od matki, po to aby mógł aktywnie uczestniczyć w wychowaniu dziecka w pierwszych miesiącach jego życia. Przysługuje on lekarzom zatrudnionym na umowę o pracę, zleceniobiorcom oraz prowadzącym działalność gospodarczą. Wymiar urlopu tacierzyńskiego w przypadku narodzin jednego dziecka wynosi do 6 tygodni. Przy narodzinach większej liczby dzieci proporcjonalnie więcej. Warto pamiętać, że matka dziecka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego (cały urlop macierzyński przy narodzinach jednego dziecka trwa 20 tygodni). Ojciec natomiast może przejąć resztę urlopu w jednym, ciągłym okresie. Żeby skorzystać z tego urlopu lekarz musi złożyć wniosek do pracodawcy minimum 14 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu.
Wysokość zasiłku podczas urlopu „tacierzyńskiego” wynosi 100% średniego miesięcznego wynagrodzenia, jakie ojciec otrzymywał od pracodawcy w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy matka dziecka zdecyduje się na skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego – wówczas zasiłek wynosi 80% tego wynagrodzenia.
Urlop ojcowski – niezależne prawo ojców
Urlop ojcowski to oddzielny rodzaj urlopu, niezależny od urlopu tacierzyńskiego. Pracujący lekarz będący ojcem ma prawo do 14 dni urlopu ojcowskiego, który może wykorzystać jednorazowo lub podzielić na dwie części. Urlop ojcowski wspiera aktywne uczestnictwo ojców w opiece nad dzieckiem i umożliwia dalsze budowanie więzi rodzinnych. Prawo do niego przysługuje zarówno biologicznym, jak i adopcyjnym ojcom, niezależnie od sytuacji zawodowej matki dziecka.
Prawo do tego urlopu jest dostępne w określonych ramach czasowych:
• dla biologicznych ojców - do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia,
• dla adopcyjnych ojców - ciągu 12 miesięcy od uprawomocnienia decyzji o przysposobieniu dziecka, ale nie później niż do ukończenia przez dziecko 14 lat.
Aby skorzystać z urlopu ojcowskiego, ojciec musi złożyć wniosek u pracodawcy co najmniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Wniosek można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej i powinien on zawierać podstawowe dane dotyczące dziecka oraz planowanego okresu urlopu.
W czasie urlopu ojcowskiego ojciec jest chroniony przed zwolnieniem, co daje pewność powrotu na to samo lub równorzędne stanowisko. Za cały okres przysługuje wynagrodzenie w wysokości 100% podstawy zasiłku.
Urlop rodzicielski – elastyczna opcja dla lekarzy
Urlop rodzicielski to kolejne rozwiązanie dla lekarzy-rodziców. Wynosi on 32 tygodnie w przypadku narodzin jednego dziecka, a rodzice mogą go dzielić między sobą. Opcją jest wspólne wykorzystanie urlopu – np. po 16 tygodni dla każdego z rodziców. Poza tym istnieje możliwość pracy na pół etatu i równoczesne korzystanie z urlopu (czas trwania wydłuża się proporcjonalnie). Przez pierwsze 6 tygodni przysługuje zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru, co oznacza pełne wynagrodzenie sprzed urlopu. W późniejszym okresie wysokość zasiłku wynosi standardowo 60%, jednak jeśli matka w ciągu 21 dni od porodu złoży wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze, kwota ta wynosi 80%.
Jak lekarze mogą łączyć urlopy z pracą zawodową?
Lekarze często mają nieregularne godziny pracy, co może utrudniać pełne wykorzystanie urlopu rodzicielskiego. Prawo umożliwia im jednak łączenie pracy na pół etatu z urlopem rodzicielskim. Poza tym opcją jest także rozłożenie urlopu rodzicielskiego na maksymalnie 5 części. Takie rozwiązania pozwalają na pogodzenie obowiązków zawodowych z rodzicielstwem.
Zalety korzystania z urlopów rodzicielskich dla lekarzy
Korzystanie z urlopów przez ojców-lekarzy to nie tylko wsparcie dla partnerki, ale również budowanie silniejszych więzi z dzieckiem. To także poprawia równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, a tym samym można liczyć na długofalowe korzyści dla zdrowia psychicznego i satysfakcji z życia. Ponadto lekarze, którzy korzystają z urlopów rodzicielskich, dają przykład innym kolegom z branży, przełamując stereotypy dotyczące podziału obowiązków w rodzinie.
Praktyczne wskazówki dla lekarzy planujących urlop rodzicielski
Oto kilka kroków, które pomogą lekarzom skorzystać z przysługujących im urlopów:
• Skonsultuj się z pracodawcą - zgłoś planowany urlop z odpowiednim wyprzedzeniem, aby umożliwić placówce medycznej organizację zastępstw.
• Przygotuj wniosek - upewnij się, że zawiera wszystkie wymagane informacje, takie jak odpis aktu urodzenia dziecka czy oświadczenie partnerki.
• Planuj z wyprzedzeniem - urlopy, zwłaszcza tacierzyński, muszą być wykorzystane w określonym czasie.
• Rozważ elastyczność - jeśli pełny urlop nie jest możliwy, skorzystaj z opcji pracy na część etatu.
Urlopy tacierzyński i ojcowski oferują lekarzom możliwość aktywnego udziału w wychowywaniu dziecka, bez rezygnacji z kariery zawodowej. Korzystanie z tych praw nie tylko wspiera rodziców w budowaniu więzi rodzinnych, ale także wpływa pozytywnie na ich satysfakcję zawodową.
Jeśli jesteś lekarzem i planujesz zmiany zawodowe lub szukasz lepszych warunków pracy, skorzystaj z portalu Hippojobs.pl. To miejsce, gdzie znajdziesz oferty pracy dostosowane do Twoich potrzeb, a także wsparcie w godzeniu życia zawodowego z prywatnym.